عملی شدن گام دوم در بی عملی اروپا

بهمن: برمبنای اعلام مقامات كشورمان فردا یك شنبه ۱۶ تیرماه، بعد از شصت روز، ایران گام دوم خود در امتداد كاهش تعهدات برجامی اش را بر می دارد. مقرر است در گام دوم، رعایت محدودیت های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم متوقف شود و در كنار اقدامات مربوط به مدرن سازی رآكتور آب سنگین اراك، بازگشت به راكتور پیشین این مركز نیز در دستوركار قرار گیرد.
به گزارش بهمن به نقل از ایسنا، شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ۱۸ اردیبهشت سال جاری “در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اِعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام”، دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر كرد. این تصمیم به صورت مفصل در نامه مهمی از جانب دكتر روحانی رئیس جمهور و رئیس شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به سران كشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه اعلام گردید.
ایران در گام نخست از این تصمیم در همان ۱۸ اردیبهشت، رعایت محدویت های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ و ذخایر آب سنگین را لغو نمود.

آژانس بین المللی انرژی اتمی هفته گذشته تأیید كرد كه ایران از محدوده ۳۰۰ كیلوگرم اورانیوم غنی شده ذیل توافق هسته ای فراتر رفته است.
افزایش ذخایر آب سنگین ایران به بیشتر از ۱۳۰ تن كه در برجام تعیین شده بود نیز در قالب زمان بندی شده در حال انجام می باشد.
در رابطه با اقدامات در گام دوم باید اظهار داشت كه به نظر نمی آید ایران فوراً یا ظرف چند هفته قصد داشته باشد بدون آن كه به اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد نیاز داشته باشد به سمت غنی سازی ۲۰ درصد برود. در عین حال كه برای تهران دیگر هیچ سقف و مرزی وجود ندارد و اگر در مقطع زمانی خاصی این درصد از غنی سازی هم داشته باشد منطبق با برنامه سازمان انرژی اتمی و مبتنی بر موافقت نامه پادمان جامع صورت خواهد گرفت. این اقدام صرفاً عبور از تعهدی است كه ایران بر مبنای برجام به آن پایبند بوده و نقض برجام هم محسوب نمی گردد.
مذاكرات و پیشرفت ها در پروژه مدرن سازی اراك تا وقتی كشورهای ۱+۴ بخصوص چین به تعهدات خود پایبند باشد متوقف نمی گردد اما هم زمان اقدامات در رابطه با بازگشت به راكتور تحقیقاتی ۴۰ مگاواتی اراك در قالب گام دوم در دستوركار قرار خواهد گرفت.
بر اساس اطلاع خبرنگار ایسنا، مذاكرات و پیشرفت ها در پروژه مدرن سازی اراك تا وقتی كشورهای ۱+۴ بخصوص چین به تعهدات خود پایبند باشد متوقف نمی گردد و ایران میز مذاكره در این رابطه را ترك نمی كند اما هم زمان اقدامات در رابطه با بازگشت به راكتور تحقیقاتی ۴۰ مگاواتی اراك در قالب گام دوم در دستوركار قرار خواهد گرفت.
سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه كشورمان پس از نشست كمیسیون مشترك برجام در وین كه دو هفته پیش برگزار گردید اعلام نمود كه در بحث اراك پیشرفت خوبی داشتیم و همه اعضا تعهد كردند در جدول زمانی مشخص شده ساخت این راكتور جدید به انجام برسد.

به گزارش بهمن به نقل از ایسنا، ایران ۶۰ روز به كشورهای باقی مانده در برجام فرصت داد تا تعهدات خود بخصوص در حوزه های بانكی و نفتی را عملیاتی كنند. علاوه بر آن سه كشور اروپایی بیشتر از یك سال است كه تلاش دارند در قالب ساز و كار مالی، فروش نفت و نقل و انتقالات مالی ایران را در شرایطی كه آمریكا دست به تحریم های یك جانبه زده است تسهیل كنند اما تابحال این اقدام عملیاتی نشده است.
ساز و كار مالی سه كشور اروپایی نقایص بسیاری دارد كه نمی تواند پاسخگوی نیازها و خواسته های ایران برای باقی ماندن در برجام باشد. ازاین رو ایران پس از یك سال“صبر راهبردی” برای تغییر فضای بازی در واكنش به خروج آمریكا، بازگشت تحریم ها و فشارهای حداكثری و نیز تعلل و تأخیر اروپا در جبران اقدامات خصمانه آمریكا تصمیم به تغییر در فضای بازی گرفت. ازاین رو اعلام نمود كه كاهش تعهدات نسبت به برجام را گام به گام جلو می برد. مقامات كشورمان در عین حال تاكید نمودند، هر زمان كه خواسته های ایران تأمین شوند، به همان میزان اجرای دوباره تعهدات متوقف شده را از سر خواهند گرفت، در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد نمود.
در ۶۰ روز گذشته ایران به مشورت ها و مذاكرات خود با اعضای باقی مانده برجام در تمامی سطوح ادامه داد و نشست كمیسیون مشترك برجام در سطح معاونان نیز برگزار گردید كه بعد از آن نشست اعلام گردید اینستكس عملیاتی شده است و مقرر است هفت كشور اروپایی دیگر علاوه بر سه كشور انگلیس، فرانسه و آلمان در آن سرمایه گذاری كنند.
در عین حال با وجود اعلام كشورهای اروپایی درباره عملیاتی شدن این ساز و كار ویژه مالی برای ایران اما هنوز هیچ تعاملی بر مبنای آن صورت نگرفته است. علاوه بر این آنچه در حال انجام می باشد با خواسته های ایران در حوزه بانكی و نفتی فاصله قابل ملاحظه ای دارد.
سه كشور اروپایی اعلام نمودند در گام های نخست از ورود به تعاملات نفتی در قالب اینستكس “برای حفاظت این ساز و كار از گزند تحریم های آمریكا” خودداری خواهند كرد.
حسن روحانی هفته گذشته در سخنانی ساز و كار مالی اروپایی ها (اینستكس) را تابحال تنها اقدامی نمایشی دانست و اضافه كرد: امروز اینستكس تنها ساز و كاری بدون پول است و اینستكسِ توخالی به هیچ دردی نمی خورد، اما اگر اینستكس فعال شده و پول فروش نفت ایران به آنها به واسطه آن حاصل شود با وجود ایرادات آن، می توان تا حدی آن اقدام را قبول كرد.
با این وجود سه كشور اروپایی درباره این پیشنهاد و راهكار ایران نیز تابحال سكوت كرده اند یا مبالغ بسیار ناچیزی در حد چند میلیون یورو را پیشنهاد داده اند كه از جانب ایران با مخالفت صریح رو به رو شده است.
اكنون كه ۶۰ روز از گام نخست اجرای تصمیم ایران برای كاهش تعهدات برجامی گذشته است و گام دوم آغاز خواهد شد، سه كشور اروپایی و دیگر مجامع بین المللی بیشتر از پیش شاهد جدیت كشورمان در اجرای تصمیم خود خواهند بود. ایران با حسن نیت وارد مذاكرات هسته ای شد و با حسن نیت نیز توافق را امضا و آنرا اجرا كرد و بعد از خروج آمریكا از برجام نیز با حسن نیت زمان كافی در اختیار دیگر اعضای برجام برای حفاظت از آن قرار داد. حالا پس از یك سال و دو ماه نوبت كشورهای باقی مانده در برجام است كه حسن نیت خودرا ثابت كرده و قدم های جدی و عملی برای حفظ برجام بردارند، كما این كه ایران اعلام نموده است هر وقت اقدامات مقتضی از جانب این كشورها برای تأمین خواست های ایران صورت گیرد، اقدامات كاهشی قابل بازگشت به شرایط قبل است.

منبع: بهمن