میزبانی رئیسی از ۹ مقام ارشد خارجی؛ نگاه اقتصادی به آسیای میانه، تعامل سیاسی با غرب آسیا

بهمن: یک سال از روی کار آمدن دولت سیزدهم به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی می گذرد و در طول این مدت ۹ مقام ارشد کشورهای مختلف به ایران سفر کرده اند. سفرهایی که از یک سو با هدف همکاریهای بیشتر اقتصادی انجام شده و از طرف دیگر برای تعاملات سیاسی-امنیتی انجام شده است.
به گزارش بهمن به نقل از ایسنا، رییس دولت سیزدهم در این یک سال در تهران میزبان ۹ مقام ارشد کشورهای جهان بوده است. مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق (۲۱ شهریور ۱۴۰۰ و ۵ تیر ۱۴۰۱)، بشار اسد رییس جمهور سوریه (۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱)، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱)، امامعلی رحمان رییس جمهور تاجیکستان (۹ خرداد ۱۴۰۱)، نیکولاس مادورو رییس جمهور ونزوئلا (۲۱ خرداد ۱۴۰۱)، سردار بردی محمداف رییس جمهور ترکمنستان (۲۵ خرداد ۱۴۰۱)، قاسم ژومارت توکایف رییس جمهور قزاقستان (۲۹ خرداد ۱۴۰۱)، رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه (۲۸ تیر ۱۴۰۱) و ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه (۲۸ تیر ۱۴۰۱)، ۹ مقام ارشدی بوده اند که در مسافرت به تهران با رییس جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفتگو داشتند.
این دیدارها را میتوان به دو بخش سیاسی-امنیتی و اقتصادی تقسیم کرد. شاید بتوان رویکرد دیپلماتیک جمهوری اسلامی را هم در دولت جدید از خلال همین سفرها و اتفاقاتی که در آن رخ داده بیرون کشید و آن هم می تواند نگاه اقتصادی به کشورهای آسیای میانه و تعامل سیاسی-امنیتی با کشورهای غرب آسیا باشد. رابطه با روسیه و ونزوئلا هم در دایره نگاه غرب ستیزانه و توجه به کشورهایی که تضاد منافع با غرب دارند، تعریف می شود.
آخرین مسافران تهران، ولادیمیر پوتین رییس فدراسیون روسیه و رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه بودند که جهت شرکت در هفتمین نشست سران روند تضمین آستانه با مبحث همکاری در سوریه ۲۸ تیر ۱۴۰۱ به تهران سفر کردند. البته حضور در هفتمین نشست شورایعالی همکاری ایران و ترکیه از اهداف دیگر سفر اردوغان به تهران بود.
نشست سران روند تضمین آستانه میان ایران، روسیه و ترکیه به همکاریهای نظامی و امنیتی سه کشور در سوریه می پردازد. هر چند که سفر پوتین و اردوغان به تهران، علاوه بر مبحث سوریه، مباحث اقتصادی همچون قرارداد نفتی و گاز ایران و روسیه و یا برگزاری نشست شورایعالی همکاری ایران و ترکیه و امضای هشت سند و یادداشت تفاهم همکاری در موضوعات متنوع سیاسی، اقتصادی، ورزشی و فرهنگی میان ایران و ترکیه را به دنبال داشته است.
نشست سران روند تضمین آستانه در تهراندر خرداد ۱۴۰۱ امامعلی رحمان رییس جمهور تاجیکستان، سردار بردی محمداف رییس جمهور ترکمنستان و قاسم ژومارت توکایف رییس جمهور قزاقستان عازم تهران شدند. سفرهایی که همکاریهای اقتصادی میان ایران و این سه کشور آسیای میانه در آنها نقش پررنگ تری دارد.
در سفر ۹ خرداد امامعلی رحمان رییس جمهور تاجیکستان، ۱۷ سند همکاری در حوزه های اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، سرمایه گذاری، تکنولوژی های نو، محیط زیست، ورزشی، انرژی، قضایی، سیاسی، آموزشی و تحقیقاتی و گردشگری بین ایران و تاجیکستان به امضاء رسید.
امضای اسناد همکاری میان ایران و تاجیکستانهمچنین در مسافرت ۲۵ خرداد سردار بردی محمداف رییس جمهور ترکمنستان «تفاهم تجاری-اقتصادی، علمی-فنی و فرهنگی بین استان خراسان شمالی و استان آخال ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم همکاری تجاری-اقتصادی، علمی-فنی و فرهنگی بین استان گلستان و استان بالکان ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم همکاری تجاری-اقتصادی، علمی-فنی و فرهنگی بین استان خراسان رضوی و استان مرو ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم همکاری بین صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و کمیته دولتی رادیو و تلویزیون ترکمنستان»، «برنامه مبادلات علمی فرهنگی، هنری و آموزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم تشکیل کارگروه مشترک سرمایه گذاری»، «تفاهم نامه جامع توسعه همکاریهای حمل و نقلی و ترانزیتی» و«یادداشت تفاهم همکاری در زمینه حفاظت محیط زیست» از اسنادی بود که به امضای وزرا، استانداران و مسئولین مربوطه در حضور سران ایران و ترکمنستان رسید.
امضای اسناد همکاری میان ایران و ترکمنستاندر سفر ۲۹ خرداد قاسم ژومارت توکایف رییس جمهور قزاقستان هم ۹ یادداشت تفاهم و سند همکاری میان ایران و قزاقستان به امضاء رسید. «یادداشت تفاهم میان مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه و موسسه تحقیقات سیاست خارجی وزارت امور خارجه قزاقستان»، «برنامه مبادلات فرهنگی بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران و وزارت فرهنگ و ورزش قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه مطالعات تحلیلی و تبادل تجربه میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت تجارت و همگرایی قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری در مورد افزایش تجارت دوجانبه، میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت تجارت و همگرایی قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت جهاد کشاورزی ایران و وزارت کشاورزی قزاقستان در زمینه کشاورزی»، «یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت جهاد کشاورزی ایران و وزارت کشاورزی و وزرات صنعت و توسعه زیرساخت قزاقستان در زمینه تجارت و ترانزیت محصولات کشاورزی»، «یادداشت تفاهم همکاری بین سازمان صدا و سیمای ایران و آژانس دولتی خبر قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری شرکت ملی نفت ایران با شرکت گاز مونای گاز قزاقستان» و «یادداشت تفاهم همکاری میان راه آهن ایران و شرکت سهامی راه آهن ملی قزاقستان» اسنادی بود که در حضور سران ایران و قزاقستان به امضای وزرا، استانداران و مسئولین مربوطه دو کشور رسید.
در این سفر مراسم افتتاح ترانزیت تمام ریلی نخستین قطار کانتینری قزاقستان از مسیر ایران با دستور روسای جمهور ایران و قزاقستان برگزار گردید. در این مراسم همینطور تفاهم همکاری ریلی بین راه آهن جمهوری اسلامی ایران و راه آهن جمهوری قزاقستان به امضای مدیران عامل راه آهن دو کشور رسید که بر مبنای هدف گذاری اولیه صورت گرفته در آن سالانه ۵ میلیون تن کالا از مسیر ایران ترانزیت خواهد شد.
رئیسی و توکایف در مراسم افتتاح ترانزیت تمام ریلی نخستین قطار کانتینری قزاقستان از مسیر ایراناز سوی دیگر در سفرهای مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر و بشار اسد رییس جمهور سوریه بعنوان سران سه کشور غرب آسیا، بیشتر از آن که به مسائل اقتصادی توجه گردد، مباحث سیاسی و امنیتی عنوان شد. به صورت مثال یکی از اهداف اصلی سفر امیر قطر به تهران، پر کردن حفره های برجامی خوانده شد و بعد از سفر ۲۲ اردیبهشت شیخ تمیم بن حمد آل ثانی به ایران بود که مذاکرات احیای برجام به صورت غیرمستقیم بین ایران و آمریکا ۷ تیر در قطر صورت گرفت.
دیدار رئیسی و شیخ تمیم بن حمد آل ثانینمونه دیگر سفر ۱۸ اردیبهشت بشار اسد به تهران بود که با رهبر انقلاب و رییس جمهوری اسلامی ایران دیدار نمود. رئیسی در این دیدار با تکیه بر این که مقاومت ملت سوریه در مقابله با تروریسم و تکفیر ستودنی است، اظهار داشت: آنچه آینده منطقه و فلسطین را رقم می زند، میزهای مذاکره و قراردادهایی مثل «اسلو» و «کمپ دیوید» و «معامله قرن» نیست، بلکه مقاومت ملت ها تعیین کننده نظم جدید منطقه ای است.
اسد هم در این دیدار با تشکر از حمایت های جمهوری اسلامی ایران از ملت سوریه در جنگ مقابل تروریسم، خاطرنشان کرد: ملت و دولت سوریه قدردان ملت ایران است و خویش را متعهد و مدیون ایران می داند.
دیدار رئیسی و بشار اسدهمچنین مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق در این زمان دو بار به ایران سفر کرد. الکاظمی بعنوان نخستین رییس دولت بعد از روی کار آمدن دولت سیزدهم، ۲۱ شهریور ۱۴۰۰ عازم ایران شد و با رئیسی دیدار نمود. در این سفر و در نشست مشترک هیات های عالی رتبه ایران و عراق، وزرای مربوطه شیوه های عملیاتی کردن توافقات انجام شده بین دو کشور را بررسی کردند و مورد گفتگو قرار دادند.
نخست وزیر عراق در ۵ تیر ۱۴۰۱ هم به ایران سفر و با رییس جمهوری اسلامی ایران دیدار نمود. رئیسی بعد از این دیدار و در نشست مطبوعاتی مشترک با الکاظمی، ضمن اشاره به تاکید سران ایران و عراق برای تقویت ارتباط کشورهای منطقه با یکدیگر خاطرنشان کرد: بر این باوریم که گفت وگوهای مسئولین کشورها می تواند مسائل منطقه را حل کند و تاکید کردیم که حضور یا دخالت بیگانگان در منطقه نه تنها مشکل گشا نیست، بلکه مشکل ساز نیز هست و پس بر ضرورت مذاکره مسئولین کشورهای منطقه برای حل مشکلات و مسائل با یکدیگر تاکید کردیم.
الکاظمی هم در این جلسه، با اشاره این که در گفت وگوهای مقامات ایران و عراق چالش هایی که منطقه با آن روبرو است مورد بحث و گفتگو قرار گرفته، اظهار داشت: توافق کردیم تا مشترکاً برای برقراری ثبات و آرامش در منطقه تلاش نماییم.
نشست مطبوعاتی مشترک رئیسی و مصطفی الکاظمیدر این میان نیکولاس مادورو رییس جمهور ونزوئلا هم در ۲۱ خرداد به تهران سفر کرد. سفری که با عنایت به تحریم های آمریکا مقابل ایران و ونزوئلا و مواضع دو کشور، در جهت همکاری بیشتر صورت گرفت. در این سفر سند جامع همکاری راهبردی ۲۰ ساله ایران و ونزوئلا به امضاء رسید و دومین نفتکش سفارشی ونزوئلا از ایران تحویل این کشور داده شد.
رئیسی و مادورو در مراسم تحویل دومین نفتکش سفارشی ونزوئلا از ایرانبه هر حال به نظر می آید نگاه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران به کشورهای آسیای میانه و کوشش برای تعاملات سیاسی با کشورهای غرب آسیا و البته همکاری بلندمدت با کشورهایی مثل روسیه و ونزوئلا که در جبهه مقابل آمریکا تعریف می شوند، راهبردی است که در دولت سیزدهم در پیش گرفته شده است.
جدول زیر اقدامات میهمانان خارجی رییس جمهوری اسلامی ایران را در مسافرت به تهران نشان می دهد:
تاریخ سفرمقام خارجیدلیل سفراقدامات۲۸ تیر ۱۴۰۱ولادیمیر پوتین
رئیس جمهور روسیه
حضور در هفتمین نشست سران کشورهای ضامن روند آستانهدیدار خصوصی با رئیسی، دیدار با رهبر انقلاب، شرکت در هفتمین نشست سران کشورهای ضامن روند آستانه، حضور در نشست خبری مشترک با روسای جمهور ایران و ترکیه، امضای بیانیه ۱۶ بندی پایانی نشست۲۸ تیر ۱۴۰۱رجب طیب اردوغان
رئیس جمهور ترکیه
حضور در هفتمین نشست سران کشورهای ضامن روند آستانه
حضور در نشست شورایعالی همکاری ایران و ترکیه
دیدار خصوصی با رئیسی، امضای ۸ سند و یادداشت تفاهم همکاری بین ایران و ترکیه، نشست مطبوعاتی مشترک، شرکت در هفتمین نشست شورایعالی همکاری ایران و ترکیه و توافق درباره توسعه مناسبات و ارتقای روابط در حوزه های اقتصادی، زیرساختی، امنیتی، سیاسی، فرهنگی و ورزشی، دیدار با رهبر انقلاب، شرکت در هفتمین نشست سران کشورهای ضامن روند آستانه، حضور در نشست خبری مشترک با روسای جمهور ایران و روسیه، امضای بیانیه ۱۶ بندی پایانی نشست
۵ تیر ۱۴۰۱مصطفی الکاظمی
نخست وزیر عراق
سفر رسمیدیدار خصوصی با رئیسی، نشست مطبوعاتی مشترک رییس جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر عراق۲۹ خرداد ۱۴۰۱قاسم ژومارت توکایف
رئیس جمهور قزاقستان
سفر رسمی و افتتاح ترانزیت تمام ریلی نخستین قطار کانتینری قزاقستان از مسیر ایرانامضای ۹ یادداشت تفاهم و سند همکاری بین ایران و قزاقستان، دیدار خصوصی با رئیسی، برگزاری نشست مشترک هیات های عالی رتبه دو کشور، نشست مطبوعاتی مشترک، دیدار با رهبر انقلاب، حضور در مراسم افتتاح ترانزیت تمام ریلی نخستین قطار کانتینری قزاقستان از مسیر ایران۲۵ خرداد ۱۴۰۱سردار بردی محمداف
رئیس جمهور ترکمنستان
سفر رسمیدیدار خصوصی با رئیسی، برگزاری نشست مشترک هیات های عالی رتبه دو کشور، امضای ۹ یادداشت تفاهم و بیانیه مشترک بین ایران و ترکمنستان، نشست مطبوعاتی مشترک روسای جمهور، دیدار با رهبر انقلاب۲۱ و ۲۲ خرداد ۱۴۰۱نیکولاس مادورو
رئیس جمهور ونزوئلا
سفر رسمی و تحویل دومین نفتکش سفارشی ونزوئلانشست مطبوعاتی مشترک روسای جمهور، دیدار خصوصی با رئیسی، تحویل دومین نفتکش ساخت ایران به سفارش ونزوئلا، برگزاری نشست مشترک هیات های عالی رتبه دو کشور، امضای سند جامع همکاری راهبردی ۲۰ ساله، دیدار با رهبر انقلاب، بازدید از نمایشگاه توانمندی ها و دستاوردهای دانش بنیان شرکتهای ایرانی، امضای سند تحویل دومین نفتکش سفارشی ونزوئلا، حضور در مرقد امام خمینی (ره) و ادای احترام به بنیانگذار انقلاب اسلامی
۹ خرداد ۱۴۰۱امامعلی رحمان
رئیس جمهور تاجیکستان
سفر رسمیدیدار خصوصی با رئیسی، نشست مشترک هیات های عالی رتبه دو کشور، امضای ۱۷ سند همکاری در حوزه های مختلف بین ایران و تاجیکستان، نشست مطبوعاتی مشترک روسای جمهور، دیدار با رهبر انقلاب۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱شیخ تمیم بن حمد آل ثانی
امیر قطر
سفر رسمینشست مطبوعاتی مشترک رییس جمهوری اسلامی ایران و امیر قطر، دیدار خصوصی با رئیسی، دیدار با رهبر انقلاب۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱بشار اسد
رئیس جمهور سوریه
تحکیم روابط ایران و سوریهدیدار با رهبر انقلاب، دیدار خصوصی با رئیسی۲۱ شهریور ۱۴۰۰مصطفی الکاظمی
نخست وزیر عراق
سفر رسمیدیدار خصوصی با رئیسی، نشست مطبوعاتی مشترک رییس جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر عراق، نشست مشترک هیات های عالی رتبه دو کشور

منبع: bahman24.ir