استاد دانشگاه شانگهای چین : رابطه ایران و چین به همكاری راهبردی ارتقا یافته است

بهمن: یوان ژانگ معتقد می باشد كه آمریكا از برجام خارج شده و دیگر عضوی از این توافق نیست و ادعای این كشور در خصوص استفاده از مكانیسم ماشه بی اساس است.

خبرگزاری مهر – گروه بین الملل: «یوان ژانگ»، استاد روابط بین الملل مؤسسه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای چین است. حوزه های پژوهشی او، سیاست و دیپلماسی کشورهای خاورمیانه، دین و امنیت بین المللی و تروریسم را در برمی گیرد. ژانگ، از پژوهشگران ارشد مرکز دین و امنیت ملی چین در دانشگاه فودان بشمار می رود و در دانشگاه های مختلفی همچون دانشگاه های اورگان، کرنل، دانشگاه بریگم یانگ و دانشگاه چینی هنگ کنگ تدریس کرده است. وی آثار پژوهشی مختلفی را در چارچوب کتاب ها، مقالات و گزارش منتشر نموده است. «دین و نقش شریعت در عصر ضد تروریسم» یکی از کتاب های وی است که در سال ۲۰۱۲ انتشار یافته است. بمنظور بررسی ابعاد مختلف تحولات جهانی با این استاد چینی به بحث و گفتگو پرداختیم.
بررسی ابعاد ناکامی آمریکا در تصویب قطعنامه تمدید تسلیحاتی ایران در شورای امنیت، ادعاهای ایالات متحده جهت استفاده از مکانیسم ماشه، طرح مشارکت اقتصادی و امنیتی میان چین و ایران، جایگاه و اهمیت ایران در سیاست خارجی چین، هجمه تبلیغات رسانه های غربی نسبت به افزایش روابط تهران- پکن، شکست سیاست های آمریکا در تحقق اهداف فشار حداکثری در قبال ایران و به چالش کشیده شدن هژمونی آمریکا از محورهای گفتگو با پروفسور یوان ژانگ بودند.
مشروح مصاحبه به شرح زیر است:
*همان طور که اطلاع دارید، آمریکا در تصویب قطعنامه پیشنهادی خود بمنظور تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل ناکام ماند. این شکست را چطور ارزیابی می کنید؟ نقش سایر قدرت ها خصوصاً چین را در این مورد چگونه می بینید؟
شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه ایالات متحده برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را رد کرد و این نشان دهنده شکست دیپلماتیک آمریکا است. چین و روسیه نیز که دارای حق وتو هستند، رأی منفی دادند.
از نتایج این رأی گیری می توان فهمید که غالب کشورها، از مواجهه خصمانه آمریکا در قبال ایران حمایت نمی کنند. تمایل بیش از پیش آمریکا به یک جانبه گرایی و سلطه گری، سبب نارضایتی بیشتر کشورهای صلح جو در جهان و از دست دادن حمایت آنها شده است.
چین همیشه از برنامه جامع اقدام مشترک و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت محافظت کرده است. این کشور برای صلح و ثبات خاورمیانه اهمیت زیادی قائل است؛ ثباتی که با کنار گذاشتن پیش داوری ها بوسیله ارتباط و هماهنگی مداوم همه طرف ها فراهم می شود.
*آینده برجام را چطور می بینید؟ آیا آمریکا می تواند از مکانیسم ماشه برای بازگشت تحریم های ایران استفاده کند؟
برجام یک دستاورد دیپلماسی چندجانبه است. چین به تلاش هایش برای محافظت از برجام ادامه می دهد. خروج یک جانبه آمریکا از این توافق بین المللی در سال ۲۰۱۸ سبب شده تا این کشور عضوی از برجام نباشد؛ بدین سبب آمریکا نمی تواند از مکانیسم ماشه استفاده نماید.
*ایران و چین طرح مشارکت اقتصادی و امنیتی را به امضا رساندند که برای چین این امکان را فراهم می آورد تا میلیاردها دلار در بخش انرژی و سایر بخش های ایران سرمایه گذاری کند. نظرتان در مورد این توافق چیست؟
در سال ۲۰۱۶، سفر رئیس جمهور شیء جین پینگ به ایران، روابط چین و ایران را به یک همکاری راهبردی ارتقا داد. از آن زمان، همکاریهای دوجانبه اقتصادی و بازرگانی میان دو کشور بطور مداوم گسترش یافته است. هم اکنون، ایران سومین شریک تجاری بزرگ چین در خاورمیانه و یک مقصد مهم سرمایه گذاری شمرده می شود. چین مهم ترین شریک تجاری و محصول صادراتی ایران است. دوستی متقابل میان دو کشور روح دیرینه جاده ابریشم را به ارث برده است. تقویت روابط نزدیک و گسترش همکاری ها بین ایران و چین، آینده ای بهتر و شکوفاتر را در عصر جدید نوید می دهد.

*به عنوان کارشناس سیاست خارجی چین در غرب آسیا، چرا ایران جایگاه مهمی در سیاست های پکن دارد؟
ایران یک سیاست خارجی مستقل و عدم تعهد را دنبال می کند و با هژمونی و سیاست قدرت مخالف است. ایران از گفتگوی تمدن ها حمایت می کند و مایل است تا برای ساختن یک نظم سیاسی و اقتصادی بین المللی عادلانه و جدید تلاش کند. ایران به حاکمیت و تمامیت ارضی سایر کشورها احترام می گذارد و معتقد می باشد که مردم حق دارند تا بجای پذیرش ارزش ها و نظام های سیاسی تحمیل شده از طرف غرب، مسیر تحولات اجتماعی شان را خودشان انتخاب کنند. این موارد با موضع دیپلماتیک چین سازگار است.
از زمان برقراری روابط دیپلماتیک از ۴۹ سال پیش، روابط دوستانه چین و ایران توسعه یافته است. همکاری ایران و چین در زمینه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی می تواند نتایج ثمربخشی را به دنبال داشته باشد.
جهان در حال تجربه مرحله ای از تغییر در قرن است و همه گیری ویروس کرونا توانایی های حکومت ملی هر کشوری را به چالش کشیده است. همکاری چین و ایران در امور بین الملل به صلح، ثبات و توسعه جهانی کمک خواهدنمود.
*در این میان، رسانه های جریان اصلی غرب، هجمه تبلیغاتی را دنبال کرده اند که هدف آن ضربه زدن به روابط راهبردی ایران و چین بوده است. به نظر شما، تا چه میزان این جنگ رسانه ای موفق بوده است؟
ایران و چین دو تمدن باستانی با تاریخ افتخارآمیز هستند. چین و ایران که در زمینه تبادلات دوستانه متقابل سابقه ای طولانی دارند، هم اکنون نیز روابط نزدیک اقتصادی و تجاری دوجانبه ای را برقرار کرده اند. دو کشور همکاریهای مختلفی را در زمینه های انرژی، حمل و نقل، ارتباطات، خودرو، فناوری، فرهنگ و غیره گسترش داده اند. در سال های اخیر نیز مبادلات سیاسی و اقتصادی بین دو کشور بیش از پیش تقویت شده است.
برخی از رسانه های جریان اصلی غربی نسبت به تمدن های غیر غربی حس بی اعتمادی را القا می کنند. رسانه های غربی، با فاکتورهای ایدئولوژیک این دسته از کشورهای غیر متحد را مورد انتقاد قرار می دهند؛ گزارش هایی ناعادلانه و غیرعاقلانه را با استانداردهای دوگانه منتشر می کنند و حتی شایعات بی اساسی را برای تحریک جنگ سرد جدیدی پخش می کنند. این یک توهم غیرمسئولانه همراه با تهمت از مواجهه بین المللی است. کارزار تبلیغاتی یک جنگ روان شناختی است که بنیان روانی و اجتماعی صلح و ثبات جامعه جهانی را تضعیف می کند.
*کارشناسان معتقدند که توافق ۲۵ ساله میان ایران و چین، سیاست خارجی ترامپ در خصوص فشار حداکثری را بیش از پیش به چالش می کشد. به عبارتی دیگر، ترامپ قصد داشت تا چین و ایران را تضعیف و منزوی کند، اما بنظر می رسد که این ایالات متحده است که تضعیف و منزوی شده است. ارزیابی شما چیست؟
یک جانبه گرایی و سلطه گری دولت ترامپ هیچ حمایتی از جامعه بین الملل دریافت نمی نماید. چین با زورگویی بی پروا و تاکتیک های فشار حداکثری ترامپ، قاطعانه مخالف است و آنرا نمی پذیرد.
در حقیقت برتری آمریکا در عرصه بین الملل نه فقط از قدرت سخت، بلکه از قدرت نرم آن نظیر نفوذ و اعتبار بین المللی نشأت می گیرد. در این میان، دولت ترامپ دائماً مقررات بین المللی را نقض می کند، فضای اقتصادی بین الملل را تضعیف می کند، از زیر بار تعهدات بین المللی جهانی سازی شانه خالی می کند و منافع ملت آمریکا را در صدر منافع مشترک همه ملت ها قرار می دهد. در نهایت، نقطه اختتام این سیاست ها، انزوای کامل خواهد بود.
*آیا گسترش روابط ایران و چین، هژمونی بین المللی آمریکا را به چالش می کشد؟
هم چین و هم ایران از جهانی سازی اقتصادی و چند قطبی سازی جهان حمایت می کنند و هر دو به مقام و نقش سازمان های بین المللی در قالب سازمان ملل متحد ارج می نهند. هر دو کشور طرفدار حل و فصل اختلافات بین المللی بوسیله گفتگوی سیاسی هستند. چین و ایران قاطعانه اصل احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها را محترم می شمارند و هر دو مخالف تحریم های ناعادلانه هستند. این موارد، مسئولیت های یک کشور بزرگ مسئول در جامعه جهانی است. این در حالیست که امروز آمریکا خلاف این مسئولیت ها عمل می کند.

منبع: بهمن