گزارش تحلیلی؛ چرا شورای نظامی سودان حمام خون به راه انداخت؟

بهمن: نظامیان حاكم بر سودان، سیاست نرم اولیه یعنی زمانی كه البشیر را كنار زدند را بزودی و بعد از دستوراتی كه از ۲ پایتخت به آنها رسید، فراموش كردند و به خشونت روی آوردند.
خبرگزاری مهر – گروه بین الملل: سودان روز گذشته شاهد كشتار خونین تحصن كنندگان در مقابل مقر فرماندهی ارتش در خارطوم به دست شورای نظامی بود، بطوریكه بیشتر از ۳۰ نفر به دست شورای نظامی حاكم كشته شدند. در حمله نیروهای امنیتی و نظامی سودان در دوشنبه ۱۳ خرداد به محل تحصن مخالفان در شهر خارطوم دست كم ۳۵ تن كشته و صدها نفر مجروح شده اند. كمیته مركزی پزشكان سودان اعلام نموده است، هنوز شمار زیادی از مجروحان در اتاقهای عمل و بخش های اورژانس هستند و احتمالاً شمار تلفات درگیری دوشنبه افزایش خواهد یافت. درگیری ها با حمله نیروهای امنیتی سودان به محل تحصن مخالفان در شهر خارطوم و به آتش كشیدن چادرها شروع شد. در ویدئویی كه از حمله بامداد دوشنبه نیروهای امنیتی انتشار یافته، فرار مردم از محل تحصن و آتش گرفتن چادرها را دیده می شود و صدای شلیك گلوله را می توان شنید. پزشك یكی از بیمارستان ها در نزدیكی محل تحصن مخالفان به آسوشیتدپرس اظهار داشت: «برای درمان زخمی شدگان تخت كافی وجود ندارد و آنها در راهروها روی زمین خوابیده اند.»حوالی ظهر نیروهای امنیتی كنترل بخش اعظم اردوگاه محل تحصن را به دست گرفته، تظاهركنندگان را از این منطقه بیرون كرده و محدوده ای به وسعت تقریباً دو كیلومتر مربع را مسدود كردند. گروه های مخالف حكومت كه از ماه ها پیش در مقابل مقر فرماندهی ارتش بست نشسته، بعد از بركناری عمر البشیر از مقام ریاست جمهوری در ماه آوریل به تحصن ادامه داده و خواستار انتقال قدرت از نظامیان به یك دولت غیرنظامی و منتخب بودند. پیش از اینكه به سبب این كشتار از طرف شورای نظامی حاكم بپردازیم؛ لازم است كه روز شمار روند تغییر موضع شورای نظامی از زمان بركنار كردن عمرالبشیر تا روز كشتار را مورد بررسی قرار دهیم.۱۱ آوریل: عوض بن عوف از بركناری عمرالبشیر و دوره انتقالی سخن گفت.۱۲ آوریل: عمر زین العابدین رئیس كمیته سیاسی مكلف از طرف شورای نظامی اظهار داشت: ما برای حفظ كشور آمده ایم. راهكار از بطن تحصن ها حاصل می شود.۱۵ آوریل: شمس الدین الكباشی سخنگوی شورای نظامی اظهار داشت: ما خواستار برچیدن تحصن ها با زور نیستیم.۲۱ آوریل: عبدالفتاح البرهان اظهار داشت: اختلاف نظر میان دیدگاه ها نیست.۳۰ آوریل: محمد حمدان دقلو معروف به حمیدتی معاون رئیس شورای نظامی اعلام نمود: هرج و مرجی بعد از این در كار نیست.۵ ماه مه: الكباشی از ادامه مذاكرات و خوش بینی با اشاره به گفتگوها با غیرنظامیان برای تشكیل شورای اداره كشور، سخن گفت.۶ مه: الكباشی اظهار داشت: یكی از گزینه ها دعوت به برگزاری انتخابات زودهنگام است. ما چشمداشتی به قدرت نداریم اما حضور نیروهای مسلح در این برهه لازم است.۸ ماه مه: یاسر عطا عضو شورای نظامی از شواهدی كه حاكی از حل سیاسی بحران است، سخن گفت. شورای نظامی در این روز از شبكه الجزیره خواست كه ادوات و تجهیزات خودرا از میدان تحصن جمع كند اما الجزیره مخالفت كرد.۱۴ مه: الكباشی از حصول توافق آگاهی داد.۱۶ مه: البرهان مذاكرات را تعلیق كرد.۱۸ مه: حمیدتی از همه خواست كه یكدیگر را قبول داشته باشند.۲۰ مه: الكباشی از ادامه گفتگوها آگاهی داد.۲۱ مه: حمیدتی در واكنش به اعتصاب اظهار داشت كه هر كه از كار دست بكشد هیچ گاه به سركارش بازنمی گردد.۲۴ ماه مه: حمیدتی معاون رئیس شورای نظامی به ریاض رفت.
۲۵ ماه مه: البرهان رئیس شورای نظامی به مصر رفت.۲۶ ماه مه: البرهان به امارات سفر كرد.۲۷ ماه مه: حمیدتی به مخالفان حمله كرد.۳۰ ماه مه: شورای نظامی دفتر الجزیره را بست و مجوز كاركنان را باطل كرد.۳۱ مه: البرهان در نشست های مكه شركت كرد. در همین روز عثمان حامد سخنگوی نیروهای واكنش سریع سودان اظهار داشت: مكان تحصن به لانه ای برای جنایت تبدیل گشته است و خطری برای انقلاب سودان است.۱ ژوئن: حمیدتی تشكیل دولت مدنی در اوضاع كنونی را هرج و مرج دانست و از برخورد كوبنده با هر گونه هرج و مرج آگاهی داد. ملاحظه می شود كه رفتار شورای نظامی پس ازسفری كه رئیس و معاون آن به عربستان و امارات داشتند با چرخش عجیب از نرمش به خشونت مبدل شد رفتار شورای نظامی پس ازسفری كه رئیس و معاون آن به عربستان و امارات داشتند با چرخش عجیب از نرمش به خشونت مبدل شد. آنها بعد از بازگشت از این كشورها به محل تحصن در مقابل فرماندهی كل ارتش در خارطوم حمله كردند و آن را به آتش كشیدند و به سمت انقلابیون تیراندازی كردند. از نگاه تحلیلگران آنچه رخ داد از قبل مقدمه آن فراهم شده بود. حمله ضد مخالفان و متهم كردن آنها به خروج از روند مسالمت آمیز، ممانعت از فعالیت شبكه الجزیره در سودان به جهت اینكه كشتار پوشش داده نشود در واقع مقدمه این یورش بود. تحلیلگران اعتقاد دارند كه ابوظبی و ریاض به نظامیان فرمان دادند كه حمله كنند و نظامیان با وعده های مالی از این دو پایتخت به كشتار روی آوردند. اما چه شد كه ائتلاف آزادی و تغییر در دام نظامیان گرفتار شد؟ منابع سودانی در پاسخ این سوال اعلام نموده اند كه نظامیان در واقع ائتلاف آزادی و تغییر را فریب دادند. ائتلاف آزادی و تغییر دیر متوجه شدند كه نظامیان به دنبال به دست آوردن وقت برای تقویت خود در داخل و تقویت روابط با كشورهایی كه ماندن نظامیان در سودان به نفع آن است، هستند.سناریوهای احتمالی بعد از كشتار چیست؟سناریوهایی تحلیلگران برای آینده سودان مطرح كرده اند كه یكی از آنها این است كه عربستان و امارات به همراه مصر در امتداد تثبیت حكومت نظامیان مشابه آنچه درمصر رخ داد، حركت خواهند كرد. سناریوی دیگر این است كه سودان سرنوشتی مشابه لیبی پیدا خواهدنمود كه این سناریو مورد حمایت ریاض و ابوظبی است اما مصر خواستار آن نیست برای اینكه در همسایگی سودان قرار دارد و لطمه خواهد دید. سناریوی سوم، شعله ور شدن انقلاب از طرف سودانی ها و مقابله با نظامیان و خارج كردن كشور از چنگ شورای نظامی حاكم است. از نگاه تحلیلگران بعید است كه سودانی ها عرصه را به نظامیان و امارات و عربستان واگذار كنند و گزینه های زیادی همچون عصیان مدنی و اعتصاب را دارند و سودانی ها به منازل خود باز نخواهند گشت تا دولت مدنی روی كار آید.

منبع: بهمن