ایران ما از نگاه دیگران؛ دستار و گل سرخ بداهه نگاری های یک سفیر در قالب کتاب

بهمن: دستار و گل سرخ بداهه نگاری های سفیر پیشین فرانسه در ایران را شامل می شود و گوشه هایی از فرهنگ و زیباییهای ایران و مردمش را از دید یک فرانسوی باریک بین پیش چشم مخاطب می گذارد.

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: مثل ماهی که در آب است و غافل از آب، ما هم گاهی از چگونگی پدید آمدن و خاصیت های خانه و شهر و کشور و سرزمینمان بی خبریم، و مهم تر از آن ارزش این دارایی را نمی دانیم و از این محیط فرهنگی لذت نمی بریم. خواندن سفرنامه ها و روزنوشت ها و خاطرات دیگران درباره ی ایران، به ما فرصت نگاه به خودمان از نظر دیدگان دیگری را می دهد؛ که به نوبه خود ساحتی جدید از معرفت و شناخت را پیش رویمان گسترده می کند و فرصت نقد خود و تصویر جهانی خودرا به ما می دهد. به ویژه اگر نویسنده فردی اهل دانش و خرد، صاحب نظر و باریک بین و در عین حال جامع نگر باشد.
فرانسوا نیکولو، به حکم سفیر بودن در کشوری با قدمت و تاریخ ایران صاحب این خاصیت هاست. این دیپلمات فرانسوی از ۱۹۶۴ تا ۲۰۰۵ در وزارت خارجه کشورش کار می کرد و آخرین ماموریت خودرا در تهران در سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۵ گذراند، بداهه نگاری های خودرا در کتاب دستار و گل سرخ، یکسال بعد از پایان ماموریتش در ایران و بازگشت به پاریس منتشر نمود.
فرانسوی های ایران دیده
از قرن هفده و هجده که سیاحان اروپایی پا به ایران و دربار صفوی گذاشتند، کتاب ها و سفرنامه هایی درباره ی این سرزمین اعجاب انگیز و مردمانش نوشته اند، دراین میان فرانسویان نیز سهم به سزایی دارند. ژان باتیست تاورنیه، تجاری که چندین بار به ایران آمد و شرح هایش از دربار صفوی خواندنی است، ژان شاردنِ جواهر ساز که دوبار به ایران سفر کرد و در چندین جلد شرحی از دربار شاه عباس دوم و شاه سلیمان و جامعه‌ی ایرانی منتشر نمود. ژنرال کلود ماتیو گاردان افسر عالیرتبه ارتش ناپلئون بُناپارت و رییس هیئت اعزامی وی که برای اجرائی کردن مفاد قرارداد فینکنشتاین میان ایران و فرانسه وارد دربار فتحعلیشاه شد، ماجرای کتاب «مأموریت ژنرال گاردان» روایت سفر اوست که توسط پسرش آلفرد دو گاردان انتشار یافت، کُنت آرتور دو گوبینو نیز مردی ادیب و پژوهشگر و طبعاً سیاست پیشه که سفیر فرانسه در عصر ناصری بوده و خاطرات اقامت و مشاهدات خود در ایران را نوشته است.
ایران و مردمان ستایش برانگیزش
از میان بخش های این کتاب و با نگاهی کوتاه به فهرستش می توان عنوان های جذابی دید. توصیفات او از صحنه هایی از زندگی روزمره در تهران و تعارفات مرسوم بین ما، کوه ها و شگفتی هایشان که توصیف طبیعت اعجاب انگیز و تفرج وی در تهران و شمال و دیگر مناطق کوهستانی ایران است، شکوه بازار که توصیف تجربه او از دنیای عجیب و هیاهو و همهمه جهانی متشکل از هزاران واحد و هزاران انسان و هزاران صنف و کالاست، پشت فرمان تجربهء او از آشوب منظمِ خیابان های تهران و دیگر شهرهای ایران و فراوانی پیک ‎ نیک که اوضاع تفریحات خانواده های ایرانی را از نظر او نشان داده است بسیار جالب و خواندنی است.
سپهر سیاست و تاریخ و اجتماع
او در بخشهایی دیگر نیز دیدگاه و برداشت خود از وقایع ایران در بستر سیاست را نوشته است، که به تمامی دقیق نیست؛ اما نشان دهنده درک مردی با تجربه سال ها حضور در حوزه سیاست در کشوری خاص است. عناوینِ صدای مردم مقابل صدای خدا، زنده باد آمریکا، مرگ بر آمریکا، جمهوری اسلامی و برق، عطش نفت و مناقشه هسته ای مشخصاً در عرصه سیاست و اجتماع هستند.
تبلور دین و مذهب در منشور هویتی ایران
نگاه او به مذهب ایرانیان نیز قابل توجه است. در بخش امامان عزیز به توصیف و تشریح مختصر تاریخ تشیع در ایران و مناسبات موجود در زیارتگاه ها و اعمال و مناسک مذهبی جامعه ایرانی می پردازد، و در بخش قلبی زیر چادر وارد حوزه زنان شده و با نگاهی گذرا، به حضور زنان و جزییات و تحولات تاریخی ورود آنان به عرصه های اجتماعی می پردازد و با توصیفی خواندنی تصویری از دختران و زنان جامعه ایران ارائه می دهد.
چهار سال حضور، عصاره چهل سال تجربه
این کتاب، حاصل تاملات چهارساله یک دیپلمات و مشاهدات روزمره او با اتکا به پشتوانه چهل سال تجربه سیاسی است. نیکولو که در تابستان ۱۹۴۰ در مصر به دنیا آمده بود، در بیستم مارس ۲۰۲۱ مصادف با سی اسفند ۱۳۹۹ خورشیدی در پاریس دار فانی را وداع گفت.
کتاب دستار و گل سرخ با ترجمه سعید رضوی فقیه، در ۱۴۵ صفحه، با قطع رقعی و شمارگان هزار نسخه توسط انتشارات لوح فکر منتشر و عرضه شده است.

منبع: bahman24.ir