یك استاد علوم سیاسی: ایدئولوژی انقلاب به فراخور نسل ها به روز شود

به گزارش بهمن اصفهان یک استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان اظهار داشت: رمز تداوم انقلاب اسلامی حضور مردم در صحنه است و این حضور زمانی حفظ می شود که ایدئولوژی انقلاب به فراخور نسل ها روزآمد شود و نیاز نسل های مختلف بعد از خویش را پاسخ دهد.

حسین مسعودنیا در تبیین تعریف نظری انقلاب ها، با اشاره به اینکه انقلاب یک تحول اساسی با مشارکت مردم و همراه با خشونت است، اظهار نمود: انقلاب در مفهوم کلی سبب جابجایی قدرت و شکل گیری یک نظام جدید سیاسی می شود و شاید وجود مشارکت مردمی یکی از مهم ترین خصوصیت های یک انقلاب باشد که منجر به تغییر ساختار سیاسی و ایجاد یک نظام سیاسی جدید با قانون اساسی جدید می شود.

وی افزود: شاید کتاب ها تحولات زیادی را در زمره انقلاب ها طبقه بندی کرده باشند، ولی حقیقت امر این است که انقلاب ها در جهان شاید به تعداد انگشتان یک دست هستند و انقلاب اسلامی ایران را هم میتوان بعنوان یک انقلاب در نظر گرفت. درست است که انقلاب ها در ابتدا از منظر سیاسی تعریف می شوند، اما حقیقت این است که انقلاب ها در حوزه های مختلف اقتصاد، جامعه، فرهنگ و ارزش های یک جامعه با خود تحولات اساسی را به دنبال می آورند.

این این استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با تکیه بر این که ثبات انقلاب ها زمان بر است، تصریح کرد: وقوع انقلاب ها با خود توقعات زیادی در جامعه ایجاد می کند، به عقیده خیلی از جامعه شناسان، انقلاب به مفهوم امید است، اما بنا نیست که همه این امیدها محقق شود، انقلاب ها پس از پیروزی با کوله باری از مشکلات مواجه می شوند، اما معمولاً این وفاق و و انسجام بین انقلابیون است که انقلاب ها را در سالهای ابتدایی از خطرات، نگه می دارد.

مسعودنیا در بیان خصوصیت های شاخص ابتدای انقلاب اسلامی ایران، افزود: در آن دوره امام خمینی(ره) ایدئولوگ، هادی، مدیر انقلاب و معمار بعد از انقلاب است و خود هم در صحنه حضور دارند. همان کاریزمای امام و پیوند محکمی که بین ایشان و مردم وجود دارد، سبب ایجاد اجماع و یکپارچگی و یک دستی بین مردم می شود و انقلاب را از بحران های مختلف عبور می دهد.

وی ضمن اشاره به چالش های فراروی انقلاب از منظر صدمه شناسی، خاطرنشان کرد: انقلاب ها در مرحله اول دارای ثبات و انسجام اند و با یک مشارکت توده ای مواجه اند، اما به تدریج دارای یک صدمه هایی می شوند و علت هم این است که انقلاب یک پدیده اجتماعی به حساب می آید و مثل هر پدیده اجتماعی دیگری با بحران ها و صدمه هایی مواجه خواهد شد.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با بیان این جمله که علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد، به اهمیت مفهوم ترمیدور در راه انقلاب ها اشاره نمود و اظهار داشت: انقلاب ها یک مسیری را طی می کنند، شکل می گیرند، پیروز می شوند، رشد می کنند، بالنده می شوند و بعد امکان دارد گرفتار استحاله شوند و این مفهوم ترمیدور است. انقلابی گرفتار این استحالگی نمی گردد که بتواند دو خصلت ایدئولوژیک بودن و مردمی بودن خویش را حفظ کند. حالا چه زمانی حضور مردم حفظ می شود؟ آن زمانی که ایدئولوژی انقلاب به فراخور نسل ها روزآمد شود و نیاز نسل های مختلف بعد از خویش را پاسخ دهد.

مسعودنیا افزود: هم اکنون چالش هایی انقلاب را تهدید می کند، مساله ای که گاها روی مشارکت مردم هم تأثیر گذاشته و پیامد آن در کاهش اعتقاد سیاسی و البته کاهش مشارکت سیاسی مردم مشهود است که نمونه آن کاهش مشارکت سیاسی مردم در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و سیزدهمین دوره ریاست جمهوری است و مثلاً در انتخابات اخیر ریاست جمهوری تعداد آرای باطله رتبه دوم پس از فرد پیروز را به خود اختصاص داد.

وی در تبیین عوامل کاهش و یا افزایش وفاق و اجماع ملی، اظهار داشت: اجماع و وفاق در مفهوم لغوی به مفهوم هم دلی میان مردم از یک سو و میان مسؤلان از سوی دیگر است، اما حالا این وفاق با چالش هایی روبرو شده ایت، چون به تدریج میان نیروهای انقلاب شکاف رخ داد، البته طبیعی هم بود، این نیروها بر سر اقتصاد، فرهنگ، اجتماع و سیاست به اختلاف سلیقه برخوردند.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان ضمن اشاره به نتیجه اختلاف بین مسؤلان به قیاس وضعیت کشور با یک ساختار سیاسی توسعه یافته پرداخت و افزود: در یک ساختار توسعه یافته این اختلاف ها در چارچوب احزاب و نهادهای مدنی و بعد یک انتخابات رقابتی تجلی پیدا می کند، در جامعه ما اما با اینکه نهادها و سازمان های سیاسی شکل گرفته اند، اما نیروهای سیاسی نتوانسته اند قاعده بازی را بپذیرند، آنها نپذیرفته اند که حیاتشان در حیات رقیب سیاسی شان معنا پیدا می کند، به عبارت دیگر قرمز زمانی معنا دارد که آبی معنا داشته باشد.

مسعودنیا با اشاره به اینکه نگاه برخی سیاسیون نسبت به یکدیگر حذفی است، اضافه کرد: مثلاً از نگاه اصولگرایان، اصلاح طلبان برانداز هستند و از نگاه اصلاح طلبان، اصول گرایان نیروهای نوستالوژیک یا عقب گرا. همین کشمکش های سیاسی سبب دلزدگی سیاسی در مردم خواهد شد و مثلاً برخی برای اولین بار شعار نه اصلاح طلب و نه اصولگرا را مطرح می کنند.

رفتار گروههای سیاسی برپایه رقابت دموکراتیک باشد

وی با تکیه بر این که نیروهای سیاسی باید بپذیرند که امکان حذف هیچ گروه سیاسی وجود ندارد، تصریح کرد: گروههای سیاسی باید رفتار خویش را برپایه رقابت دموکراتیک تنظیم کنند، در غیر این صورت انفعال و سرخوردگی در جامعه تشدید شده و گروهی حتی امکان دارد به سمت فعالیتهای دیگری بروند.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، اضافه کرد: بر اساس یک اصل تعریفی در جامعه شناسی، وقتی در به روی اصلاحات بسته شد دریچه به روی انقلاب گشوده می شود، یعنی در ساختارهای دموکراتیک رفرم و اصلاحات مفری برای مقابله با بحران ها است.

مسعودنیا به مقایسه روندهای دموکراتیک در دو کشور همسایه فرانسه و انگلیس اشاره نمود و افزود: فرانسه مشهور است به سرزمین انقلاب ها در حالیکه در کنار این کشور انگلیس قرار گرفته که تاکنون هم انقلابی را تجربه نکرده است، اما هنوز هم هیچ کس نمی تواند بگوید که میزانی از دموکراسی که در فرانسه است در انگلیس نیست و علت هم این است که این کشور رفرم های سیاسی را بموقع انجام داده است.

وی تصریح کرد: رمز تداوم انقلاب حضور و مشارکت مردم است، زنده رود تا زمانی زنده رود است که آب داشته باشد و اگر آب نداشته باشد، دیگر زنده رود نیست. نخبگان سیاسی و آن کسانی که مسئول امور کشورداری هستند، گاها نتوانستند روی مفاهیم کلیدی و مهم کشور به اتفاق نظر برسند، مثلاً در امر اقتصاد هیچ تعریف مشخصی از اقتصاد اسلامی وجود ندارد یا در حوزه فرهنگ ما هنوز نمی دانیم به دنبال تحقق کدام سیاست هستیم، یا مثلاً در حوزه سیاست خارجی که اصل باید تحقق منافع ملی باشد، اما عملا به عرصه رقابت جناحی و سیاسی تبدیل گشته و اصلا همین اختلاف سلیقه ها است که گاه به سطح خیابان و بین مردم هم کشیده می شود.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، خاطرنشان کرد: شرط اول توسعه تحقق مفاهیم و کلیدواژه های اصلی در حوزه اقتصاد، سیاست، اجتماع، فرهنگ و اقتصاد در کشور است، اما متاسفانه در کشور هر گروهی گروه دیگر را متهم می کند، روابط بر اساس مچ گیری سیاسی است که عملا سبب کاهش اعتماد سیاسی می شود.

وی وجود فساد در کشورها را یکی از علل کاهش اعتماد سیاسی عنوان و افزود: کسی منکر فساد نیست، فساد و رانت خود منجر به یک رقابت و مبارزه سیاسی میان جناح ها و گروههای سیاسی شده و بیش از اندازه هم بزرگ نمایی شده که خود یک آفت است.

سیاست حذفی و مچ گیری سیاسی کنار گذاشته شود

مسعودنیا اضافه کرد: اگر مبارزه با فساد به صورت منطقی و منظم بدون در نظر گرفتن خط و ربط های سیاسی اتفاق بیفتد، خیلی هم خوب است، اما گاه مبارزه با فساد خود به یک رقابت سیاسی تبدیل می شود، مثلاً یک جریانی وانمود می کند که بیشتر با فساد مقابله می کند یا جریان دیگری بیشتر به فساد متهم می شود که این خطرناک می باشد، پس سیاست حذفی و مچ گیری سیاسی باید کنار گذاشته شود.

وی با رد صریح این فرضیه که فساد در کشور نهادینه شده است، تصریح کرد: مدیران کارآمد و لایقی هم داریم و این بزرگ نمایی در فساد خود یک آفت بزرگ است و در طولانی مدت به کاهش اعتماد سیاسی منجر می شود.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با اعتقاد بر این که ساختار مدیریت در کشور ما نهادینه و با ثبات نشده است، اظهار داشت: شرط اول در توسعه، استفاده بهینه از نیروی انسانی است، در حالیکه حالا مدیران کشور تنها از ظرفیت ۵۰ درصد نیروی انسانی نهایت استفاده را می برند، موضوعی که به مدیریت اتوبوسی یا آسانسوری هم تعبیر می شود و این خود یک آفت است.

مسعودنیا به ظرفیت عظیم جوانان تحصیل کرده کشور اشاره نمود و افزود: جمعیت جوان و تحصیل کرده کشور به شدت تحت تأثیر مدرنیته و رسانه های جهانی و شبکه های اجتماعی قرار دارد و طبیعی است که گاها از هنجارها و ارزش های اولین هم فاصله بگیرد. آینده در دستان این نسل جدید و کشور هم با یک شکاف نسلی روبرو شده است. باید نهادهایی شکل بگیرد که این نسل جدید را جذب کرده و به آنها اعتنا و اعتماد شود، چون اگر این شکاف جبران نشود به یک صدمه جدی تبدیل خواهد شد.

ارزش های انقلاب برای نسل جدید متناسب با حقیقت های زمانه باشد

وی با اعتقاد بر این که بازگشت به ارزش های انقلاب برای نسل جدید باید متناسب با حقیقت های زمانه باشد، تصریح کرد: خواسته های فردی که هم نسل جنگ بوده طبیعی است که با جوان امروز مطابقت نداشته باشد، باید هویت اسلامی و ایرانی برای این نسل باز تعریف شود، بگونه ای که او اصالت هویت ایرانی و اسلامی را باور کند، موضوعی که برخی سیاست گذاران کشور در آن تابحال موفق نبوده اند.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، اظهار داشت: دو اصل اساسی انقلاب یعنی جمهوریت و اسلامیت باید حفظ شود، باید تحولات زمانه را در نظر گرفت و پذیرفت که در عصر جهانی شده، حالا نسل جوان خواسته های جدیدی دارد و باید به آنها پاسخ داده شود.

منبع: بهمن